Een cliënt vraagt om vernietiging van de diagnose, kan dat?

Een cliënt heeft het recht te vragen om vernietiging van (een deel van) het dossier, maar wat nu als een cliënt vraagt om vernietiging van de diagnose? Kan dat? En wat als een ouder met gezag die vraag stelt?

Artikel 36 lid 4 van de NVO beroepscode zegt

De cliënt kan de pedagoog verzoeken om vernietiging van (delen van) het dossier. In reactie op dit verzoek vernietigt de pedagoog (de betreffende delen van) het dossier, tenzij gegevens uit het dossier van aanmerkelijk belang moeten worden geacht voor een ander dan de cliënt. Indien de wettelijk vertegenwoordiger namens de cliënt om vernietiging verzoekt, kan vernietiging ook worden geweigerd indien de pedagoog meent dat vernietiging van (delen van) het dossier in strijd is met de zorg van een goed pedagoog voor de cliënt. De pedagoog reageert binnen een maand op dit verzoek.

In principe wordt een verzoek tot vernietiging van een cliënt gehonoreerd. Soms kan de pedagoog afwegen om een verzoek niet of maar deels te honoreren, bijvoorbeeld als

• de gegevens van aanmerkelijk belang zijn voor een ander dan de cliënt. Bijvoorbeeld het belang van een familielid als er sprake is van een erfelijke aandoening.
• goed hulpverlenerschap zich tegen vernietiging verzet oftewel vernietigen strijdig is met het handelen als een goed pedagoog. Dit geldt alleen als vernietiging overduidelijk niet in het belang is van de cliënt. Bijvoorbeeld als een ouder verzoekt om het verwijderen van signalen van kindermishandeling. Of als het informatie betreft die zo cruciaal is voor de behandeling, dat de pedagoog bij vernietiging van de gegevens geen verantwoorde zorg meer kan leveren.

Dus wat als een cliënt vraagt om vernietiging van de diagnose?

Allereerst is het de vraag of de behandeling nog loopt of reeds is beëindigd. Ingeval van een lopende behandeling die is gebaseerd op deze diagnose, kan de pedagoog de afweging maken om het verzoek tot vernietiging niet te honoreren, omdat daardoor geen verantwoorde zorg meer kan worden geleverd. Vernietiging is dan strijdig met het handelen als goed pedagoog. Ingeval de behandeling reeds is beëindigd, zal in principe het verzoek tot vernietiging dienen te worden gehonoreerd. Dat betekent dus dat de diagnose uit het dossier moet worden verwijderd. Praktisch gezien kan dat een tijdrovende klus zijn, maar dat is geen reden om dit verzoek niet te honoreren. Wel kan dan een gesprek gevoerd worden met cliënt in hoeverre dat er op een eenvoudigere manier aan het verzoek tegemoet kan worden gekomen, door bijvoorbeeld vernietiging van het hele dossier, of van complete documenten waar de diagnose in wordt genoemd. Dat kan alleen als de cliënt daarmee instemt. Onlangs was over een dergelijk verzoek tot ‘selectieve vernietiging’ een uitspraak van het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Den Haag. 

Als een ouder met gezag verzoekt om vernietiging van de diagnose van diens kind, dan geldt dezelfde afweging. Daarbij is wel van belang dat als er twee ouders gezag hebben, beide ouders het eens moeten zijn over het verzoek tot vernietiging. Bij jeugdigen van 12-16 jaar beslist de jeugdige ook mee over dit verzoek. Is er een verschil van mening tussen ouders met gezag? Of is de jeugdige van 12-16 jaar het niet eens met het verzoek tot vernietiging? Dan wordt het verzoek afgewezen.

Van belang is de correspondentie over de vernietiging te bewaren. Dit is van belang in het kader van de dossierplicht van de pedagoog waar bijvoorbeeld de inspectie op kan toetsen. Aanbevolen wordt om deze correspondentie te bewaren op de plek waar normaliter het dossier te vinden zou zijn geweest.

> Wegwijzer Dossier jeugdhulp (meer informatie over rechten en plichten rondom het dossier in het jeugddomein (achter de inlog))