Mogen ouders weigeren om behandelinformatie of resultaten van een onderzoek te delen met school?

Ja, ouders mogen dit weigeren. Dit kan spelen als de pedagoog een onderzoek heeft gedaan waarvoor de school opdrachtgever is, maar bijvoorbeeld ook als de school in het kader van passend onderwijs graag wil overleggen met de behandelaar van de leerling. 

Kunnen ouders informatieverstrekking weigeren? En wat doet u als dat gebeurt?

Het blokkeringsrecht van ouders

Als de pedagoog een onderzoek bij de leerling heeft uitgevoerd in opdracht van de school, dan hebben ouders het recht om als eerste kennis te nemen van de resultaten van het onderzoek én om te besluiten of school kennis mag nemen van de uitkomsten van het onderzoek. Dit is het blokkeringsrecht van ouders. Ook al is de school de opdrachtgever; het zijn ouders die beslissen of het onderzoek plaats vindt en wat er met de uitkomsten van het onderzoek gebeurt.

Bezwaren achterhalen

Als ouders weigeren om de gegevens te delen met school, dan is het aan de pedagoog om uit te vragen waar de bezwaren van ouders vandaan komen. Komt dat door bepaald woord gebruik of een bepaalde passage uit het onderzoek? 

Als het gegevens zijn die niet essentieel zijn voor de conclusies van het onderzoek, dan kan de pedagoog dat aanpassen en wellicht de bezwaren wegnemen. Meer informatie over het correctierecht van ouders

Ga gesprek aan met ouders

In ieder geval is het van belang nogmaals het gesprek met ouders aan te gaan over waarom de resultaten van het onderzoek van belang zijn voor passend onderwijs aan hun zoon of dochter en wat de gevolgen kunnen zijn van het niet informeren. Soms kan het helpen om ouders uit te leggen dat voor school alleen de conclusies en het handelingsadvies al voldoende kunnen zijn en kan daarvoor wel toestemming worden verkregen.

Gegevens delen zonder toestemming (uitzondering)

Een enkele keer zijn ouders het niet eens met de uitkomsten van een onderzoek en komt u niet met ouders tot een oplossing. Dan blijft er niets anders over dan school uit te leggen dat er helaas geen toestemming is voor het toesturen van de resultaten. 

In uitzonderlijke situaties kan de pedagoog, alles afwegend, beslissen om (een deel van) de uitkomsten van een diagnostisch onderzoek, toch bekend te maken, ook als ouders daarvoor geen toestemming geven. 

In artikel 40 van de NVO Beroepscode staat dat dit is toegestaan ‘in verband met zwaarwegende belangen van de leerling’. Voorwaarde is dat de pedagoog zich heeft ingespannen om toestemming van de ouders te krijgen o.a. ook door hen er op te wijzen hoe belangrijk het voor hun kind is dat school de resultaten van het diagnostisch onderzoek kent.

Overleg en vastlegging

Over een besluit om over het blokkeringsrecht heen te gaan en toch informatie te verstrekken, overlegt de pedagoog vooraf minimaal met één collega. De pedagoog legt in het dossier in een dergelijke situatie vast:

• welke bezwaren ouders maken tegen het bekend maken van de uitslag;
• op welke wijze de pedagoog heeft geprobeerd aan deze bezwaren tegemoet te komen;
• op grond van welke argumenten de pedagoog meent dat bekend maken van de uitslag of de resultaten voor de leerling zo zeer van belang is dat dit opweegt tegen het recht van ouders om de uitslag te blokkeren;
• wat de uitkomst was van het collegiaal overleg;
• welke informatie aan school is verstrekt;
• op welke wijze en wanneer de ouders over het besluit van de pedagoog om toch informatie te verstrekken zijn geïnformeerd.

Downloads:

• Meer informatie over het praktisch vormgeven van het blokkeringsrecht op school
• Handreiking voor pedagogen in het onderwijs (achter de login)

Toestemming voor overleg met behandelaar

Vergelijkbaar is de situatie dat de school graag wil overleggen met de behandelaar van de leerling om bijvoorbeeld advies te krijgen over hoe om te gaan met de specifieke problematiek van de leerling en welke ondersteuning op school aanvullend zou kunnen zijn. Ook hiervoor wordt echter niet altijd toestemming van ouders verkregen. 

Van belang is dan dat de pedagoog nagaat waar de bezwaren van ouders op rusten, zodat bekeken kan worden of daar een oplossing voor gevonden kan worden. Het zonder toestemming van ouders delen van informatie met school door een behandelaar is alleen mogelijk in geval van een conflict van plichten.

Het zal in de praktijk niet vaak voorkomen dat informatie aan school wordt verstrekt op basis van een conflict van plichten. Eerder zal die afweging leiden tot informatie van de politie (afwenden van gevaar) of het gebruik maken van het meldrecht bij Veilig Thuis.