Cliënt kan naar huis, maar wat als je signalen krijgt dat de partner mogelijk niet goed kan ondersteunen?

Stel je hebt een volwassen (oudere) vrouw in behandeling, vanwege bijvoorbeeld een hersenbloeding. De revalidatie gaat zo goed dat ze langzamerhand steeds langer en vaker naar huis kan. Op een dag vertelt ze je dat ze weinig steun heeft aan haar partner en over diens drankgebruik, waarbij ze de term ‘alcoholist’ gebruikt. Wat doe je met deze informatie? Mag je deze informatie vastleggen in het dossier van de vrouw en mag je de huisarts informeren over het feit dat mijnheer een alcoholist is?   

Van belang is dat je je bewust bent van je rol, je bent de behandelaar van mevrouw. Zij is je cliënt, niet meneer. Als behandelaar van de vrouw concentreer je je primair op de vraag in hoeverre het gedrag van meneer een risico of belemmering is voor het naar huis gaan van mevrouw, in het kader van de revalidatie van mevrouw. Vanzelfsprekend vraag je ook naar de veiligheid van mevrouw. Heeft meneer bijvoorbeeld een nare dronk? En hoe uit zich dat?

Je neemt de informatie die mevrouw vertelt over haar man op in haar dossier voor zover deze informatie van belang is om in te schatten in hoeverre haar partner kan ondersteunen bij het thuis komen van mevrouw én om haar veiligheid in te schatten. Maak daarbij het alcoholgebruik concreet en vermeldt de bron van de informatie. Bijvoorbeeld mevrouw vertelt dat haar partner minimaal 4 halve liters bier per dag drinkt. Let op dat je niet vastlegt dat meneer alcoholist is, ook al is dat wel de term die mevrouw mogelijk gebruikt. Meneer is niet je cliënt en je hebt geen alcoholisme gediagnosticeerd. Zorg er voor dat uit je aantekeningen duidelijk wordt dat de informatie over mijnheer afkomstig is van mevrouw en dat je zelf hierover geen contacten hebt gehad met mijnheer.

Je bent er niet verantwoordelijk voor dat de partner hulp krijgt voor diens problematiek. Je bent tenslotte de hulpverlener van mevrouw. Daarom voer je een gesprek hierover primair met mevrouw alleen. Systemisch is het belangrijk om multidisciplinair met mevrouw in kaart te brengen welke taken zij in de thuissituatie heeft, welke hulp zij in haar thuissituatie heeft en wie haar daarin kan of kunnen ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan informatie over zaken als:

• het signaleren als het niet goed gaat met mevrouw;
• ondersteunen bij het huishouden en eten koken;
• het brengen van mevrouw naar (medische) afspraken.

Vanzelfsprekend komen dan ook de mogelijkheden van een thuiswonende partner aan bod. Dat kan een mooie opening zijn om met meneer en mevrouw samen in gesprek te gaan, wanneer mevrouw hiervoor open staat. Het drankgebruik van meneer kan daarbij worden erkend als een factor in het geheel van ondersteuningsmogelijkheden. Wie weet is meneer in de ochtend prima in staat tot ondersteuning en is dit voldoende voor de vragen die er liggen. En anders is helder dat andere hulpbronnen moeten worden gezocht, bijvoorbeeld in het netwerk van mevrouw. Deze informatie kan worden opgenomen in een signalerings- en risicoplan van mevrouw voor haar en haar omgeving. Belangrijk is dat er geen oordeel is over het drankgebruik. Nog mooier zou het zijn als het gezamenlijke gesprek leidt tot een hulpvraag van de partner. In dat geval is het zaak om de kans te benutten en diegene naar de juiste plek te verwijzen voor hulp.

Na ontslag is de huisarts de eerste contactpersoon voor als het niet goed gaat met mevrouw, dat betekent dat de huisarts moet beschikken over informatie voor de ondersteuning van mevrouw. Voor het delen van die informatie met de huisarts is toestemming nodig. > Meer informatie 

Welke informatie over de partner mag je delen met de huisarts? Het is van belang dat je geen uitspraken doet over anderen dan cliënt en de informatie aan de huisarts is gericht op de zorg voor de cliënt. Zo kun je bijvoorbeeld (met toestemming van mevrouw) de huisarts berichten dat de partner niet of in beperkte mate in staat is tot ondersteuning van zijn vrouw en dat daarom extra alertheid wordt gevraagd van hulpverleners voor de situatie van mevrouw en voor welke punten daarbij aandacht moet zijn.

Hier hebben we het voorbeeld van overmatig alcohol gebruik, maar er kunnen natuurlijk vele andere factoren zijn die meespelen hoe snel en veilig iemand weer naar huis kan, zoals beperkingen en hulpbehoevendheid van de partner.